Son veriler, Türkiye’nin okul çağındaki çocuklarının önemli bir kısmının örgün eÄŸitim dışında kaldığını ortaya koyuyor. Yapılan analizlere göre, zorunlu eÄŸitim çağındaki ve okul çağında olan yaklaşık 1 milyon 470 bin çocuk, ÅŸu anda ne ilköÄŸretim ne ortaöÄŸretim okullarında yer alıyor. 

• 2024-25 eÄŸitim-öÄŸretim yılı istatistiklerine göre, zorunlu eÄŸitim yaÅŸ grubundaki yaklaşık 611 bin 612 çocuk, okul kaydı olmadan ya da okul dışında bulunuyor. 

• Buna, açıköÄŸretim, meslekî eÄŸitim ve yaygın eÄŸitim kapsamı dışında kalan çocuklar da eklendiÄŸinde — toplamda 1,47 milyon sayısına ulaşılıyor. 

• Özellikle 15–17 yaÅŸ grubundaki ergenlerde okuldan kopuÅŸ ve iÅŸgücüne erken katılım gibi riskler öne çıkıyor; bu, hem eÄŸitim hem sosyal koruma açısından ciddi tehlike anlamına geliyor. 

Uzmanlar bir dizi faktörü sorunun kaynağı olarak gösteriyor:

• Ekonomik zorluklar: Ailelerin geçim baskısı, ergen çocukların erken yaÅŸta çalışmaya yönelmesine neden olabiliyor. 

• Bölgesel eÅŸitsizlik ve altyapı eksiklikleri: Kırsal ve dezavantajlı bölgelerde okula eriÅŸim zorlaÅŸabiliyor — taşımalı eÄŸitim ve pansiyon sistemleri yeterli desteÄŸi saÄŸlamayabiliyor. 

• EÄŸitimin niteliÄŸi ve motivasyon sorunları: Okulun öÄŸrenciyi koruma, destekleme ve geleceÄŸe hazırlama rolünde yetersizlikler, gençlerin eÄŸitim dışına çıkmasına yol açabiliyor. 

Bu kadar büyük bir çocuk nüfusunun eÄŸitim dışında kalması, birkaç alanda ciddi sonuçlar doÄŸuruyor:

• EÄŸitim – iÅŸ gücü – yaÅŸam becerileri zincirinde kopukluk: Okul dışı çocuklar, vasıfsız iÅŸ, iÅŸ güvencesiz çalışma, çocuk iÅŸçiliÄŸi, erken iÅŸ hayatına atılma riskiyle karşı karşıya.

• Adil fırsat eÅŸitsizliÄŸi: EÄŸitime eriÅŸemeyen çocuklar, yükseköÄŸretim, meslekî geliÅŸim veya nitelikli iÅŸ imkânlarından mahrum kalıyor — bu da uzun vadede sosyal uçurumu derinleÅŸtiriyor.

• Çocuk hakları & koruma: Okul aynı zamanda çocuk için sosyal koruma, saÄŸlık, denetim, beslenme gibi hayati iÅŸlevleri de barındırıyor; eÄŸitim dışı kalmak bu korumadan mahrum olmak demek.